O. Festival Blog #1 – O.Lab

WORM + O. = O.Lab

In 2021 hebben we een primeur: O. Lab in WORM. Een compleet nieuwe programmalijn die als een rode draad door de festivaleditie loopt. Zeven dagen lang, van ’s ochtends tot ’s avonds gaan WORM en O. als partners in crime onaffe dingen doen.

Muziektheatrale lezingen, live podcast-opnamen, proefopstellingen, openbare repetities, prikkelende plannen die uitgetest moeten worden. Kunstenaars en publiek ontmoeten elkaar tijdens het maakproces. ‘Works in progress’, als je het chique wil zeggen. Of ‘prototypes’, als je swagger hebt.

Balsam

Het idee voor O. Lab ontstond na vele gesprekken met artiesten die in deze toch wel behoorlijk kansloze coronatijd met hun rug tegen de muur stonden. Ideeën genoeg, maar geen podium om ze te laten zien. En bovendien, ook na corona – wanneer, oh wanneer? – ziet het er best somber uit. Dat zit zo: zodra de theaters weer open gaan, is het alsof je een stuwdam openzet. Al die opgepotte en ingedamde plannen zoeken een weg naar een publiek. En dat wordt dringen op die podia.

Grote kans dus dat veel van die plannen nooit het levenslicht gaan zien. Een ramp voor nieuwe makers die nog geen publiek hebben opgebouwd. Maar ook voor alle makers – nieuw of gevestigd – die echt iets nieuws willen doen, risico’s willen nemen, willen uitdagen. Zulke plannen zijn al helemaal moeilijk om voor elkaar te krijgen na die artistieke dijkdoorbraak.

Uit alle gesprekken met deze van-ideeën-uit-hun-voegen-barstende AZA’s (‘artiesten zonder afzetmarkt’ – ik verzin de term ter plekke hoor) blijkt een behoefte om op een andere manier te gaan werken. Als straks de theaters uitpuilen van artistieke producties, moeten we dan niet eens anders na gaan denken over dat hele systeem van producties, producten en produceren? Zullen we deze doorgedraaide kunstfabriek eens met z’n allen revolutionair saboteren?

Date Night (Pic Rosa Quist)

Even terzijde: sabotage komt van sabot, het Franse woord voor klomp. Eind negentiende eeuw staken uitgebuite Luikse arbeiders houten klompen tussen de tandwielen van hun fabrieksmachines. Ik verzin het niet, ik heb het uit een Star Trek-film, dus dan moet het wel waar zijn.

O. Lab is hopelijk een spreekwoordelijke klomp in dat starre systeem van maken en produceren. Een poging om eens een andere afslag te nemen, om eens de beweging te maken van ‘product’ richting ‘proces’. Ontmoetingen tussen makers en toeschouwers voordat de dingen af zijn. Om zaken uit te testen. Om aan te voelen wat werkt en wat niet. Om alvast een publiek op te bouwen, feedback te genereren. Niet via livestreams maar IRL, in real life. Om in beweging te blijven, ook al staat de wereld stil.

Zitten makers daarop te wachten? Ja. Zit publiek daarop te wachten? Ik weet het wel zeker. Wie wil er nou niet Thomas Azier eens van dichtbij aan het werk zien? Of kunnen zeggen: ‘ik was erbij toen de Saturners hun eerste gig hadden op O.’. Aan iedereen die na deze deprimerende lockdowns weer toe is aan een stevige portie FOMO zou ik willen zeggen: maak het mee.

Gaat het af zijn? Nee. Zullen er dingen misgaan? Ongetwijfeld. Wordt het spannend? Sowieso. Zowel voor makers als voor publiek. Iemand zei laatst dat we naast safe spaces ook nood hebben aan brave spaces. Dat vond ik wel een goeie voor O. Lab. Laat het maar een brave space zijn.

-Tobias Kokkelmans.